Kişinin yaneşeliığı topluluk içinde kıymeti olan , kabiliyet, tutum ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği vetirelerin tümüdür.
Terbiye, önceden saptanmış esaslara gereğince insanoğluın davranışlarında belirli gelişmeler sağlamlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Terbiye; bireyin davranışlarındaki yaşantısı suretiyle kasıtlı olarak ve isteyerek bileğaksiyonme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok tanılamamı gestaltlabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen tanılamam:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı suretiyle ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin lakinçlarına iyi ) bileğaksiyonme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis gereğince;
· Terbiye bir vetiretir.
· Terbiye sürecinde, bireyin davranışlarının mergup yönde bileğaksiyontirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğaksiyonme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Terbiye sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç yapı taşı öğesi vardır.
1. Ammaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Terbiye lakinçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam değer ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı eksiksiz kültürler midein bire birdır. Ammaçların içinde ne olduğu ve öğrenme midein kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre gereğince bileğaksiyonebilir, fakat sürecin doğbeyı bileğaksiyonmez.
Terbiye kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün süresince birşunca filozof ve pedagog, eğitimin ne olduğuna dair farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuşdolaşma. Hasetmüzde ise eğitimin onaylama edilen ölçünlü tanılamamı şudur: Terbiye, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları suretiyle kasıtlı olarak istendik davranış bileğaksiyonikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın içinde eğitime dair temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları suretiyle”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğaksiyonikliği” ve “süreç” gibi kelimeler eğitimin ana taşlarıdır.
Terbiye, sima midein ömür boyu devam eden bir vetiretir ve davranışlarda tadil meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere iyi olabileceği gibi istenmedik yönde bile gelişebilir. Terbiye sürecinin aksiyonletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği gibi gelişigüzel bile olabilir. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal eğitim bilimi, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal eğitim bilimi denir. Elan açıklayıcı bir örnek verirsek okul, dershane, eğitim bilimi merkezleri gibi mekânlarda verilen eğitim bilimi formal; bireyin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı olmayan eğitim bilimi ise informal eğitidir. Yani eğitim bilimi yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Terbiye Türleri
Terbiye türlerine gereğince sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim bilimi bulunmak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal eğitim bilimi okullarda ya da kurumlarda belirli bir tasavvur ve izlence çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim bilimi tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim bilimi süreci idari bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim bilimi ise tabiatıyla gelişen plansız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki duygusal bu eğitimi toplumsal çevresinden gizil olarak edilir.
Terbiye Sistemi
Terbiye, bir cümle olarak ele tuzakındığında ise eğitim bilimi sisteminin üç yapı taşı ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, vetireler ve çıktılardır. Literatür; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, yapı, tesisat, maliyet, personel gibi fiziksel unsurlardır. Müddetç; okul içinde meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve ibret aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde mütehassıslık, yeterlilik, izin, imtihan hatimeları gibi mergup davranış bileğaksiyoniklikleridir.